‘Milieuprestatie steeds belangrijker keuzecriterium in de bouw’
Duurzaamheid speelt een steeds grotere rol in de keuze voor bouwmaterialen of -methoden. Het opstellen van een levenscyclusanalyse (LCA) wordt in de bouw- en GWW-sector dan ook steeds belangrijker. ‘Opdrachtgevers vragen bij aanbestedingen vaker naar de milieuprestaties van producten of diensten’, aldus Harry van Ewijk, Senior Consultant bij SGS Search. ‘Een LCA maakt de milieu-impact meetbaar.’
Een levenscyclusanalyse (LCA) toont de milieubelasting van een product of dienst in de hele levenscyclus. In elke fase worden het energie- en materiaalverbruik en de emissies geïnventariseerd.
Van Ewijk: ‘Bij een product begint dat bij het winnen van grondstoffen. Daarna volgen alle stappen die nodig zijn om het product te maken, te gebruiken en uiteindelijk te recyclen of als afval te verwerken. Alles wat milieu-impact heeft wordt meegenomen, zoals transport, installatie en onderhoud. Dit wordt doorgerekend naar milieueffecten als het versterkt broeikaseffect, aantasting van de ozonlaag, uitputting van grond- en brandstoffen en verzuring.’
Milieuprestatie kwantificeren
Een LCA opstellen kan in vrijwel elke branche, maar de bouwsector loopt hierin voorop. ‘Voor een vrij conservatieve sector is dat best opvallend. De bouwsector vertegenwoordigt een groot volume en kan dus een grote bijdrage leveren aan vermindering van de milieu-impact. Daarom ontstond de behoefte om de milieuprestatie van bouwmaterialen te kwantificeren en te toetsen.’
‘Vroeger gebruikte de bouw voorkeurslijsten: kwalitatieve lijstjes met goede en foute materialen’, gaat Van Ewijk verder. ‘Maar je kunt eigenlijk niet zeggen of een materiaal goed of slecht is, zonder te kijken naar de toepassing. De specifieke eigenschappen van een materiaal komen in het gebruik naar voren. Zo vraagt de productie van aluminium veel energie per gewichtseenheid. Maar in de gebruiksfase is het lage gewicht vaak een groot voordeel. Bij vervoersmiddelen scheelt dat bijvoorbeeld enorm in het brandstofverbruik.’
Gevalideerde gegevens
Een LCA maakt een integrale afweging tussen alle fasen én alle milieuaspecten in de levenscyclus. Dat resulteert in een compleet milieuprofiel en is input voor een milieuproductverklaring (Environmental Product Declaration of EPD) en de Nationale Milieu Database. Met deze gevalideerde gegevens worden vervolgens milieuprestatieberekeningen uitgevoerd van bouwwerken of nieuwe levenscyclusanalyses van afnemers.
Milieuprestatie Gebouwen
Sinds 2018 geldt in Nederland een grenswaarde voor de Milieuprestatie van Gebouwen (MPG). Van Ewijk: ‘Bij de aanvraag van een omgevingsvergunning voor kantoren en woningen wordt getoetst of een ontwerp voldoet aan de gestelde eisen, vergelijkbaar met de energieprestatienorm.’
Gunningsvoordeel
Naast de bouwsector, zien we ook in de GWW-sector een toenemend belang van de LCA. ‘In de GWW-sector wordt voor grote projecten nu meestal de milieuprestatie berekend. Soms geldt er bij de aanbesteding een harde grenswaarde om te mogen inschrijven. Maar vaker krijgen onderaannemers met aantoonbaar duurzame oplossingen een korting op de inschrijfprijs en dus een gunningsvoordeel.’
Milieu-informatie wordt standaard
Van Ewijk verwacht dat LCA’s in de bouw- en GWW-sector de komende jaren nog belangrijker worden: ‘Het ligt voor de hand dat de overheid de grenswaarden voor de Milieuprestatie Gebouwen verder aanscherpt. In de GWW worden LCA’s door leveranciers de laatste jaren al meer gevraagd, omdat het een direct concurrentievoordeel oplevert. Ik verwacht dat milieu-informatie vaker standaard wordt meegeleverd bij een product of dienst. De milieuprestatie wordt, naast de prijs, een steeds belangrijker keuzecriterium.’
