Echt samenwerken drijvende kracht achter versnellingsaanpak
Het asbestdakenverbod is voorlopig dan wel van de baan, de opgave om veilig met asbestdaken om te gaan, is nog even reëel als altijd. Gelukkig ligt er een basisaanpak waar we mee vooruit kunnen. Het Programmabureau voor de versnelling van de sanering van asbestdaken kreeg de afgelopen jaren iets voor elkaar wat in deze branche niet vanzelfsprekend is: samenwerking. Liesbeth Schipper, hoofd van het Programmabureau, blikt terug op de succesvolle versnellingsaanpak.
Schipper: ‘De versnellingsaanpak bestaat nu drie jaar. Gedeputeerden, wethouders en directeuren waren bezorgd over het asbestdakenprobleem. Ze wilden samen aan de slag om eigenaren van asbestdaken te ontzorgen en te stimuleren hun asbestdak snel te verwijderen. Onder leiding van Annemieke Nijhof, destijds CEO bij het internationale advies- en ingenieursbureau Tauw, is toen een brede coalitie ontstaan. Het ministerie van Infrastructuur was blij met deze coalitie en heeft toen besloten een programmabureau te faciliteren dat de samenwerking kan ondersteunen.’
Samenwerken is niet altijd leuk
Het Programmabureau bleek dé succesformule om samenwerking binnen de branche voor elkaar te krijgen. Waar lag dat succes aan? ‘Laten we vooropstellen dat samenwerken niet altijd leuk is’, lacht Schipper, die als zeer ervaren programmamanager van Royal HaskoningDHV thuis is in dit soort initiatieven. ‘Samenwerken moet iets opleveren. Daar gaat veel tijd en energie in zitten. Het gaat zeker niet zonder slag of stoot. Belangrijk is geweest dat we van begin af aan met alle partijen aan tafel hebben gezeten. Overheden, provincies, gemeenten, omgevingsdiensten, bedrijven uit de sector, verzekeraars en makelaars zijn steeds aan de hand van concrete thema’s en doelen met elkaar aan de slag gegaan.’
Zie hier: veel werkbare tools
Het contrast tussen 2016 en 2019 is groot. ‘Toen wisten we nog niet precies wat de opgave inhield. Nu zijn in grote delen van het land inventarisaties uitgevoerd en weten we veel beter waar de miljoenen vierkante meters asbestdaken liggen. Er zijn concrete tools voor communicatie en voor het ontzorgen van eigenaren ontwikkeld, die zorgen voor een snellere sanering. De tools zijn verzameld door de samenwerkende partijen in een digitale toolbox die door de VNG onder alle gemeenten is verspreid. De samenwerkende partijen hebben ook scenario’s voor een leningenfonds ontwikkeld, inspirerende businesscases uitgewerkt en handreikingen voor een collectieve aanpak gemaakt’, licht Schipper toe.
Het asbestdakenverbod is van de baan
Het kabinetsvoorstel om asbestdaken definitief te verbieden is van de baan. Ondanks het wetsvoorstel van staatssecretaris Stientje van Veldhoven om het verbod tot 2028 uit te stellen, stemde de Eerste Kamer op 5 juni met een ruime meerderheid tegen. Veel Eerste Kamerleden zijn weliswaar voor een verbod, maar vinden dat het kabinet nu te overhaast en rigoureus werkt. Het verbod zou mensen die hun dak moeten vervangen veel werk bezorgen en op hoge kosten jagen.
De effectiviteit van korte lijnen
Dat het Programmabureau voor de samenwerkende partijen aanstekelijk werkt, heeft volgens Schippers te maken met de onafhankelijkheid van het bureau. ‘Hierdoor lukt het om veel verschillende partijen samen te brengen en echt verbinding te zoeken. We willen ook vooral geen dingen institutionaliseren. De lijnen moeten kort zijn. Doordat partijen elkaar in deze informele setting hebben leren kennen, weten ze waar ze moeten zijn als er iets speelt.’
Opgeruimde asbestaken in vijf jaar verdubbeld
Er is de afgelopen jaren zeker op het gaspedaal gedrukt wat betreft de sanering van asbestdaken. In vijf jaar tijd is het aantal opgeruimde asbestdaken ruim verdubbeld. In 2014 is zo’n 6 miljoen vierkante meter gesaneerd. Het aantal gesaneerde vierkante meters asbestdaken in 2018 bedroeg ruim 12 miljoen. Schipper: ‘We hebben ons als Programmabureau op drie sporen gericht. Ten eerste wilden we dat er meer bewustwording en communicatie kwam: iedereen moest begrijpen waar het om ging. De tweede pijler had alles met financiering te maken: hoe houden we de sanering betaalbaar? Tot slot moet alles uitvoerbaar zijn. Dit betekent dat beleid en regelgeving in lijn zijn met dat wat we willen bereiken.’
Nog steeds miljoenen vierkante meters asbestdak
Het asbestdakenverbod is weliswaar van tafel, maar de opgave om de asbestdaken te saneren ligt er nog steeds. Schipper: ‘Niemand kan eromheen: er ligt nog steeds 80 miljoen vierkante meter asbestdak waarvoor de eigenaren zelf verantwoordelijk zijn. Die daken worden slechter en ouder. Een flinke windhoos en er is een groot probleem. Ook sluiten verzekeringsmaatschappijen steeds vaker asbestdaken uit. Dit alles geeft maar aan dat alle partijen rondom het Programmabureau de afgelopen jaren dankbaar werk hebben verricht. Met de concrete tools en vele (regionale) samenwerkingsverbanden zijn we uitstekend in staat om sneller dan ooit asbestdaken te saneren. Dat was én blijft het doel.’
Heel veel versnellingsambassadeurs
De kracht van de versnellingsaanpak zit in de brede samenwerking. Een groot aantal partijen slaat de handen ineen. De versnellingsaanpak heeft ook ambassadeurs die op persoonlijke titel bijdragen aan de versnelling. Denk hierbij aan gedeputeerden van provincies, wethouders van gemeenten en bestuurders uit de bouwsector, asbestadviesbureaus en de asbestverwijderingsketen. Benieuwd wie de ambassadeurs zijn, wie ze vertegenwoordigen en welke bijdrage ze leveren? Kijk op www.asbestversnelling.nl/ambassadeurs.
Dit artikel is afkomstig uit het Asbestfeitenmagazine 2019.
