Het Rijksmuseum op slot

Toen in het Rijksmuseum asbest werd aangetroffen, was de sluiting van het museum even wereldnieuws. Ondanks dat de Rijksgebouwendienst, als eigenaar van het gebouw, het woord ‘asbest’ in vrijwel alle talen leerde uitdragen, stonden er nog met regelmaat teleurgestelde toeristen op de stoep.

Om een vervolg te geven aan het asbestverbod uit 1993 namen de ministeries van VROM en Defensie het voortouw met een inspectie van het vastgoed in eigen beheer. Zo werden in drie jaar tijd alle gebouwen van de Rijksgebouwendienst onderzocht. SGS Search voerde een groot deel van die inspecties uit. Tussen alle kantoren, opslagplaatsen en zelfs fietsenstallingen was het Rijksmuseum een bijzondere ervaring. ‘Alleen al omdat je de voor een inspectie noodzakelijke bouwtekeningen bij het Rijksmuseum, net zoals bij de Nederlandsche Bank overigens, niet zomaar krijgt vanwege de beveiliging. En sinds de opening in 1885 was er aan het gebouw, waarin je aanvankelijk met je jas aan en je hoed op de collectie bekeek, natuurlijk veel vertimmerd. Er is bijvoorbeeld verwarming aangelegd. Door al die verbouwingen zie je vijftig jaar asbestontwikkeling.’ Aldus de bedrijfsdirecteur van SGS Search Ingenieursbureau

Professionele samenwerking

Jan Willem Sieburgh, destijds zakelijk directeur van het Rijksmuseum, vreesde het ergste toen SGS Search tijdens de inspectie voorstelde om in het weekend te mogen doorwerken. Er werd asbest gevonden in luchtkanalen en in technische ruimtes. Met het zwaarwegend belang van de veiligheid van personeel en vele duizenden bezoekers elke dag, plus een unieke kunstcollectie, vaak in bezit van buitenlandse bruikleengevers, kon de directie maar één besluit nemen: het museum ging dicht.

Sieburgh: ‘Na het aantreffen van asbest wórd je geleefd: er treedt een carrousel in werking die je zelf niet meer kunt besturen. Gelukkig gaf de professionele samenwerking met partijen als SGS Search, TNO en de Arbeidsinspectie vertrouwen voor de toekomst. Al snel kregen we weer grip op de zaak.’

1 miljoen kunstwerken

Heldere en snelle communicatie over asbest is altijd van groot belang en nadat alle medewerkers van het museum door SGS Search waren voorgelicht, was de onrust weggenomen. De asbestsanering werd uitgevoerd gelijktijdig met de al geplande en nu vervroegde algehele renovatie. Daarvoor moesten een miljoen kunstwerken het gebouw verlaten en vanuit de Westvleugel werden zevenduizend voorwerpen onder asbestcondities verhuisd. Om dit veilig te kunnen doen, kregen twintig medewerkers van het Rijksmuseum een speciale opleiding bij SGS Search. De renovatie zou een proces van de lange adem worden. Precies tien jaar na de sluiting werd het museum feestelijk geopend door toenmalig koningin Beatrix en weer teruggegeven aan het publiek.