Feiten en emoties: communicatie bij calamiteiten
Twintig communicatieadviseurs, beleidsmedewerkers en bestuursleden van de vijf Leidse woningcorporaties bij SGS Search volgden een training Communicatie, Asbest en Calamiteiten. Gerda van den Berg, directeur van woningcorporatie de Sleutels, nam het initiatief.
Het asbestincident in de Utrechtse wijk Kanaleneiland werkte voor Gerda van den Berg en haar collega’s als een eyeopener: een les om na te denken over hoe gemeenten, brandweer, corporaties en andere partijen goed afgestemd kunnen samenwerken bij een dergelijke calamiteit. Omdat de Sleutels al langer zaken deed met SGS Search, klopte de woningcorporatie ook met deze vraag bij hen aan. In overleg met de andere Leidse corporaties werd een programma op maat gemaakt.
Gerda van den Berg: ‘We wilden niet alleen nog eens goed nadenken over hoe te handelen bij calamiteiten, maar ook met de gemeente de rolverdeling bespreken. Gemeente en brandweer hebben draaiboeken voor calamiteiten klaarliggen, maar daarin zijn maatschappelijke partijen zoals corporaties geen actor. De brandweer heeft bijvoorbeeld niet altijd op het netvlies dat ze de woningcorporatie er meteen bij moeten betrekken als er een complex in brand staat. Politie en brandweer zouden meer gebruik kunnen maken van de specifieke kennis van bijvoorbeeld gebouwen waarover corporaties en specialisten zoals SGS Search beschikken. Of het nu gaat om chemicaliën, asbest of om een bewoner die munitie verzamelt, je kunt niet zonder specialisten.’
Rustiger opereren in crisissituaties
Asbest blijft een bijzonder geval. Van den Berg: ‘Bij het zien van een brand maken mensen haast vanzelf een inschatting over hoe gevaarlijk iets is. Maar omdat de aanwezigheid van asbest niet direct zichtbaar is, roept het veel meer onrust op. Dat vraagt een grotere inspanning op het gebied van crisisbeheersing. Je moet voorkomen dat mensen zich onnodig zorgen maken of dat ze zich in gevaarlijke situaties begeven.’ In de training werd gewerkt met een groot aantal praktijkvoorbeelden. ‘Dat helpt om situaties snel te duiden. Ook in de communicatie is dat wezenlijk: hoe en wat moet je vertellen, welk type taalgebruik past daarbij; dat was voor mij wel verhelderend.’ Gerda van den Berg verwacht dat de hechtere samenwerking tussen crisisorganisaties van de gemeente en andere partijen in de toekomst veel zal opleveren. ‘We weten nu beter van elkaar hoe er gewerkt wordt. Het was voor ons als corporaties ook heel zinvol om kennis te maken met de Gecoördineerde Regionale Incidentbestrijdings Procedure (GRIP), een systeem waarmee lokale overheden werken. Door dit systeem begrijpen we beter waar we aan toe zijn en kunnen we, hoe tegenstrijdig dat wellicht ook klinkt, in een crisissituatie rustiger opereren.’
