Herrie bedreigt gezondheid

Herrie: een onderschat probleem. Verstedelijking, toenemende verkeersdrukte en technologische vooruitgang produceren steeds meer lawaai. De helft van alle Nederlanders heeft er last van, blijkt uit cijfers van het CBS. Langdurige blootstelling aan herrie kan leiden tot gezondheidsklachten en zelfs tot een vroegtijdige dood. Akoestisch onderzoek kan geluidsoverlast inzichtelijk maken en oplossingen aandragen.

De gevolgen van geluidsoverlast voor de gezondheid van mensen worden onderschat. Als er geen maatregelen worden genomen, is over twintig jaar niet luchtvervuiling, maar herrie het milieuprobleem met de grootste impact op de volksgezondheid in Nederland. Dat stellen milieu- en geluidsdeskundigen in het NTR-wetenschapsprogramma De Kennis van Nu. Volgens de Gezondheidsraad en het RIVM kunnen mensen ziek worden van herrie en daar zelfs aan overlijden. Geluidshinder veroorzaakt slaapgebrek en stress en kan op de lange termijn leiden tot verhoogde bloeddruk, depressies en hartklachten. Jaarlijks overlijden enkele honderden Nederlanders als gevolg van lawaai.

Akoestisch onderzoek

Strengere geluidsnormen

In De Kennis van Nu uiten experts kritiek op het geluidsbeleid van de overheid. In 2019 gaat het nieuwe ruimtelijk beleid in via de Omgevingswet. Dit biedt gemeenten meer ruimte om geluid te produceren boven de bestaande geluidsnormen. Fred Woudenberg, geluidsexpert bij de Gezondheidsraad, pleit in De Kennis van Nu juist voor strengere wettelijke geluidsnormen. ‘Normen worden nu al vaker overschreden dan de overheid meldt in rapportages’, stelt hij. Van de snelwegen zou 60 procent boven de geluidslimiet uitkomen, terwijl het ministerie van Infrastructuur en Milieu vaststelt dat 96 procent juist ónder die grens blijft. Erik Roelofsen van de Nederlandse Stichting Geluidshinder weerlegt die cijfers: ‘Die rekenmodellen zijn minder gedetailleerd en komen niet overeen met de werkelijkheid. Ze gaan uit van ideale omstandigheden en auto's die altijd de wettelijke snelheid rijden.’

Bonje met de buren

Wegverkeer is veruit de grootste veroorzaker van geluidsoverlast. Op nummer 2 staat ‘burenlawaai’. Een derde van de Nederlandse inwoners heeft daar ervaring mee. Muziekinstallaties, op hakken lopen, slaande deuren, huisdieren en huishoudelijke apparaten kunnen allemaal bronnen van geluidsoverlast zijn. Vooral woningbouwverenigingen en andere vastgoedeigenaren hebben te maken met huurders die klagen over geluidsoverlast. Eenvoudige maatregelen kunnen al veel geluidsoverlast terugdringen. Denk bijvoorbeeld aan (andere) vloerbedekking, gordijnen en rubberen doppen onder de wasmachine.

‘Het doel is uiteindelijk om te komen tot een prettig werk- en leefklimaat, dat voldoet aan de bestaande wet- en regelgeving.’

Akoestisch onderzoek

Een volgende stap naar een aanpak van (buren)lawaai is een onafhankelijke beoordeling: een akoestisch onderzoek. Akoestisch onderzoek geeft inzicht in het soort en de hoeveelheid geluid dat geproduceerd wordt en of het voldoet aan de geldende normen. Jeroen Geerdink, senior projectleider milieu bij SGS Search, vertelt: ‘Een logische eerste stap in het akoestisch onderzoek is het inzichtelijk maken van de geluidshinder. Waar komt het geluid vandaan? Is het excessief? En belangrijker nog: welke maatregelen kunnen er getroffen worden om de overlast te verminderen? SGS Search doet onafhankelijk onderzoek naar dit type geluidshinder. Daarnaast geven we pragmatisch advies over hoe de overlast beperkt kan worden. Zo helpen we bijvoorbeeld woningcorporaties het woongenot van hun huurders te bevorderen of te behouden.’

Waar komt de meeste geluidsoverlast vandaan?
1. Wegverkeer
2. Burenlawaai
3. Vliegtuigen
4. Treinverkeer
5. Industrie- en verbouwingsgeluid

(Bron: De Kennis van Nu)

Gezond binnenklimaat

Akoestisch onderzoek biedt niet alleen uitkomst bij burenlawaai. Het draagt ook bij aan een gezond binnenklimaat. Geluid speelt immers een belangrijke rol als het gaat om een gezond binnenklimaat in kantoorgebouwen, fabriekshallen, horecagelegenheden en industriële faciliteiten. ‘Met gerichte metingen bepalen we in hoeverre de geluidsproductie van bijvoorbeeld apparaten overlast veroorzaakt. Als er daadwerkelijk sprake is van geluidsoverlast, kijken we welke maatregelen noodzakelijk zijn’, legt Geerdink uit. Dit kan direct aan de bron zijn, bijvoorbeeld door het vervangen van het apparaat door een stiller exemplaar. Maar ook door gebruik van isolatiemateriaal kan geluidsoverlast al fors afnemen. Het doel is uiteindelijk om te komen tot een prettig werk- en leefklimaat, dat voldoet aan de bestaande wet- en regelgeving.’

Transformatie en nieuwbouw

Ook bij nieuwbouw en transformatie van gebouwen naar woningen is akoestisch onderzoek een veelgevraagde keuringsmethode. Geerdink: ‘Onlangs hebben we zo’n akoestisch onderzoek uitgevoerd in Rotterdam. De desbetreffende locatie is momenteel in gebruik als kantoorvilla. Er zijn plannen om deze te herontwikkelen tot woonruimte. In een akoestisch onderzoek testen we de geluidbelasting door wegverkeer van de omliggende wegen en toetsen deze aan de geldende eisen. Als blijkt dat de geluidbelasting deze overschrijdt, geven we pragmatisch advies over geluidsbeperkende oplossingen.’